Birkaç yıl önce IT yöneticisi olan bir meslektaşım, yönettiği bir proje ile ilgili fikrimi sordu. Çalıştığı kurumun olağanüstü durumlarda güveneceği bir veri merkezi alanı kiralamak üzere birçok barındırma hizmeti veren şirket ile görüştüğünü, güvenlik, ağ, beyaz alan ve işletmesi gibi konularda isteklerini rahatça denetleyebildiklerinden bahsetti. Buna karşı, elektro-mekanik altyapı ile ilgili net bir denetleme kriteri yoktu ve ilgilendikleri adayların çoğu benzer Tier seviyesinde olduklarını iddia ediyorlardı. Pratik olarak bu konuda ayrıştırmayı nasıl yaparlardı?
İlk başta kritik elektro-mekanik sistemler, topolojileri ve bunlara göre karşılaştırmalı bir denetim önermek aklıma geldi, fakat bu iş hem uzun hem de ayrıntılı bir çalışma olacağını ve sahanın uygulama ve işletme durumunu tam yansıtmayacağını düşündüm. Hem tasarım, hem sahaya uygulama aşaması hem de mevcut işletme konusunda en pratik ve kısa denetim nasıl olabilir diye bir süre düşündüğümde aklıma “Test ve İşletmeye Alma Kayıtları” geldi.
Meslektaşıma bu kayıtları her bir adaydan ortaya koymasını isteyip, bu kayıtlara dayanarak sorması ve denetlemesi gereken kriterleri belirleyip anlattım. Daha sonra karşılaştığımızda teşekkür etti ve adaylar arasındaki seçimde kritik altyapı performansı konusunu çok rahat şekilde ayrıştırabildiklerini söyledi.
Yazıda, bu basit ve etkin denetimin nasıl yapılabileceğini anlatmak yerine “Test ve İşletmeye Alma” (Test and Commissioning) sürecinden ve bir veri merkezi altyapı ve işletmesindeki öneminden bahsedeceğim.
Veri merkezi tesisi, Bilgi Teknolojisi donanımlarının yüksek performanslı ve yüksek iş sürekliliğinde hizmet verebilmesi için fiziksel güvenlikli barındırma hizmeti sunmaktadır. Yüksek iş sürekliliği ana kriter olduğundan; veri merkezi altyapısı, hizmet vermeye başlamasından itibaren kritik güç ve soğutma başta olmak üzere ayaktadır ve büyük bir hata yapılmadıkça hiç kapanmaz. Bir gün ara verelim, BT donanımlarını kapatalım gibi bir durum söz konusu değildir. Aksi takdirde kritik altyapı zaten hedefine ulaşamayan bir yatırıma dönüşür.
Böyle yüksek iş sürekliliği sağlama iddiasında olan bir işletmenin bu süreci 20 – 40 yıl kesintisiz sürdüreceği düşünülürse, tesisin hizmete başlamadan (production) bu performansı garanti altına almasının ne kadar önemli olduğu anlaşılır. Veri merkezi tesislerinin diğer uygulamalara göre en büyük farkı da buradadır. Test ve İşletmeye Alma sürecini yaşamamış bir veri merkezi altyapısı güvenilir değildir. Test ve İşletmeye Alma sürecini başarı ile bitirmiş bir veri merkezi işletmesinin, bu kayıtları müşterilerine göğsünü gere gere sunabilmesi ve işletme sürecinde bu bilgileri referans olarak kullanıyor olması gerekmektedir.
Test ve işletmeye alma süreci, veri merkezi projelerinde tasarım aşamasından başlar ve işletme aşamasına kadar sürer. Her aşama; başarılması gereken performans testlerinin hiyerarşik şekilde yapılması, kayıt altına alınması ve teknik kurul tarafından onaylanması ile geçilir. İmalat sırasında yapılan bir hata; veri merkezinin 20-40 yıl sürecek işletmesinde büyük zorluklara ya da imkansızlığa yol açacağından, test adımları sonuçlarının objektif olarak değerlendirmesi birden fazla disiplin adına görüş bildiren uzmanlar tarafından yapılması esastır. Uptime Institute ya da başka bir denetleme kuruluşunun yaptığı testler, bu testlerin yerine geçmez.
Bu nedenle; veri merkezi tesisi yapımı için seçilen ana yüklenici, alt yükleniciler ve proje yönetim firmalarının test ve işletmeye alma birim ve ekipleri olmak zorundadır. Aksi takdirde yatırımcının iş hedeflerine ulaşması zorlaşır. Her veri merkezi projesi kaynak sağlandığı ölçüde mutlaka sonlanır. Ama test ve işletmeye alma sürecini içermeyen bir tasarım, uygulama ve işletme aşaması geçirildi ise o veri merkezi fazla kaynak ve yüksek risk ile işletilir. Sık olarak iş sürekliliği sorunları ile karşılaşılacağı aşikardır.
Test ve işletmeye alma sürecinin ana hedefi projenin teknik kabulü olmasa da kabül için bir referans olarak kullanılabilir. Sürecin ana hedefi, veri merkezi işletmesinde sorumluluk alacak teknik personele canlı prova alanı sunarak, onlara kritik yükü kapatma riski olmadan her türlü işletme koşulunun sağlandığını deneyimleme olanağı sağlamaktır. Bu sürece şahit olan çekirdek ekip sahadaki tüm standart operasyonları tanımlayarak işletme kural, prosedür ve politikalarını canlı işletmeye geçmeden test ederek belirler. Bu yüzden test ve işletmeye alma sürecinin başarı ile sonlanması, o projenin tasarım, uygulama ve işletme süreçlerinin kalitesini gösteren en pratik göstergedir.
Eğer bir kuruluşun veri merkezi altyapısından sorumlu yönetici iseniz ve gerçeklerle yüzleşmenin risk ile yaşamaktan daha iyi olduğunu düşünüyorsanız size tavsiyem, kurumsal ya da dış kaynak kullandığınız veri merkezinin parmak izini incelemeniz. İşletme personelinden tercihan test ve işletmeye alma sürecinde yer almış bir yetkiliden bu süreç kayıtlarını referans alarak bir saat anlatımını istemeniz. Bu bir saat size ve kariyerinize katkıda bulunan en değerli zaman dilimlerinden biri olacaktır.
